مسجد آرایی و آراستن مسجد

در ابتدا با پاسخ به این مسئله سخن را آغاز میکنیم که آیا آراستن مساجد از نظر اسلام اشکال دارد یا خیر؟پاسخ به این سوال شامل چند بخش است که به طور مفصل در رابطه با آن صحبت میکنیم:

       1:تزیین و آراستن مسجد با نقره و طلا

 آراستن مسجد با طلا و نقره ، توسط اکثر علما و بزرگان اسلام نهی شده است و لزوم اینکار برای مساجد اثبات نشده است. در این رابطه پیامبر اسلام (ص) میفرمایند: "لَا تُزَخْرِفُوا مَسَاجِدَکُمْ کَمَا زَخْرَفْتِ الْیَهُودُ وَ النَّصَارَى بیَعَهُمْ". زینت نکنید مسجدهایتان را، آن گونه که یهودیان و مسیحیان عبادت گاه های خود را زینت می کنند.

پیامبر اکرم (ص) فرموده است:"یأتى على أمتى زمان یتباهون بالمساجد". یعنى روزى مى آید که امت من مساجد را وسیله اى براى تفاخر خود قرار مى دهند.

مسجد پایگاهی است برای عبادت خالصانه با خدا و دور شدن از تمام زرق و برق بیهوده ی دنیا، بنابراین تزیین بیش از حد و افراطی مسجد با این هدف در تناقض است.

       2:رنگ کردن دیوار های مساجد و استفاده از رنگ های مناسب برای فرش ها و پرده ها

رنگ کردن و منقوش کردن دیوار ها و سقف های مساجد در دین اسلام نهی نشده است. همانگونه که طبق تاریخ نقل شده است فردی مسجد النبی را منقوش میکرد و هیچ کس او را منع نکرد .اینکار از نظر اسلام افراطی نبوده و باعث زیبایی کلی مسجد و جذب بیشتر جوانان میشود.

       3:استفاده از تزیینات معمولی و استفاده از شعایر اسلامی

استفاده از تزیینات معمولی و استفاده از احادیث و سخنان اسلامی در تزیین مسجد نه تنها نهی نشده است بلکه مورد استقبال اسلام است. برای مثال نصب آیه های قرآن و احادیث پیامبر(ص) و امامان  نه تنها باعث تروجی دین اسلام و ارزش های دینی میشود بلکه افراد را با دین اسلام آشناتر میکند و سبب جذب هرچه بیشتر و تحکیم دین در افراد میشود. خداوند مى فرماید:"و من یعظم شعائر الله فانها من تقوى القلوب"(32حج)هر کس شعائر الهى را بزرگ دارد، این کار نشانه تقواى دل هاست.

       حضور پاکیزه و آراسته در مسجد

امام علی علیه السلام می فرمایند:"انّ اللَّهَ عزّوجلّ اوحی الی عیسی بن مریم علیه السلام: قُل لِلمَلأ مِن بَنی اسرائیلَ لا یدخلوا بَیتاً مِن بیوتی الّا بقلوبٍ طاهرةٍ و أبصارٍ خاشعةٍ و اکفٍّ نقیةٍ". خداوند عزّوجلّ به عیسی بن مریم وحی نمود که به بنی اسرائیل بگو: جز با دل های پاکیزه و دیدگان خاشع و دستان پاک به هیچ یک از خانه های من وارد نشوید.

همان طور که از این سخن پیدا ست، مسجد جایگاهی برای عبادت بندگان خدا است پس افرادی که به مسجد میروند نه تنها باید پاکیزگی روح و معنویت خود را مورد توجه قرار دهند بلکه باید پاکیزگی مسجد را نیز در نظر داشته باشند.اگر فضای مسجد پاکیزه نباشد بسیاری از افراد برای رفتن به آن خودداری میکنند و از طرفی این موضوع با جذب افراد به دین اسلام مخالف است. همه ی ما میدانیم که ذات آدمی به سمت پاکیزگی، زیبایی و آراستگی میرود، تصور کنید یک فرد غیر مسلمان یا نوجوان تصویر یا محیطی از مسجد را ببیند که بهداشت عمومی آن رعایت نشده یا مسجد آن طور که باید نظافت نشده باشد مسلم است که از آن محیط و افراد مذهبی فاصله میگیرد. حال در مقابل تصور کنید این فرد وارد مسجدی با فظای مرتب و آراسته گردد ناخودگاه محیط مسجد آرامش خاصی را به او تزریق میکند و عرفانیت فضا، روح و جسم فرد را به سمت خود میکشاند.

حال پاسخ این سوال را به عهده ی شما میگذاریم این پاکیزگی و آراستگی مسجد چقدر در نزدیک تر شدن افراد به اسلام تاثیر دارد؟!

       آراستگی و زیبایی مسجد

همه ی ما میدانیم عبادتی به دل مینشیند که هم در محیطی آرام وپاکیزه ، معنوی و روحانی باشد هم فرد توجه کافی به عبادت خود داشته باشد.

اگر میخواهید یک عبادت خالصانه داشته باشید که هم مورد قبول خدا باشد و هم آرامش و تاثیر آن عبادت را در خود حس کنید بهتر است مقاله ی چگونه یک نماز خوب بخوانیم را بخوانید اما اگر میخواهید فضای بهتری برای عبادت خالصانه فراهم کنید با ما همراه باشید.

حال این سوال پیش می آید برای یک عبادت خالصانه چگونه محیط مسجد را آراسته تر کنیم تا هم فضای مسجد و نمازخانه را عرفانی تر کنیم هم افراد بیشتر به اسلام و دین جذب شوند؟

در آراستن فضای نماز و مسجد مهمترین نکته پاکیزگی ست. درواقع ابتدا باید نظافت و پاکیزگی مسجد رعایت شود بعد آراستگی آن.

       فرش مسجد:

مهمترین وجه هر مسجد و نمازخانه، فرش مسجد است، استفاده از فرش های سجاده ای محرابی یا فرش تشریفات میتواند فضایی زیبا و معنوی تر را برای مسجد فراهم کند. استفاده از فرش سجاده ای مزایای خاص خود را دارد. استفاده از سجاده فرش به عنوان فرش مسجد و نمازخانه یا حتی فرش مصلی نمازجمعه، هم جهت قبله را به خوبی نشان میدهد هم یکپارچگی و مرتب بودن صفوف نماز را به همراه خواهد داشت. از طرفی استفاده از فرش محرابی و فرش تشریفات برای متولیان مساجد نیز بسیار سودمند است. ترمیم یا تعویض و جابجایی فرش های سجاده ای وهمچنین شستشو و تطهیر سجاده فرش نجس بسیار آسان تر از قالی و فرش ماشینی است. از طرفی نیز قیمت سجاده متری بسیار ارزان تر است.

برای افزایش طول عمر سجاده فرش مسجد و همچنین آراستگی مسجد بهتر است در فاصله های زمانی مثلا هفته ای یک بار فرش سجاده ای را جارو بزنیم و فضای خالی کنار مسجد روی زمین وغیره را غبار زدایی کنیم.

این نکته قابل توجه است اگر برای خرید فرش محرابی یا خرید فرش تشریفاتی اقدام میکنید برای نصب آن یک نصاب مجرب انتخاب کنید چرا که نصب فرش سجاده ای و جایابی و قرار گیری صحیح روی زمین، هم در طول عمر و دوام فرش و هم در آراستگی مسجد اثر میگذارد.

      پرده مسجد:

استفاده از پرده های مناسب با رنگ های جذاب و متناسب با رنگ و فضای مسجد و مخصوصا متناسب با فرش نمازخانه و مسجد، مسلما مسجد را به فضای عرفانی تر تبدیل میکند. عدم رنگ پریدگی و از بین رفتن فرش نمازخانه و مسجد، زیبایی بیشتر مسجد، عدم قرارگرفتن افراد در آفتاب هنگام نمازجماعت از مزایای استفاده از پرده مناسب است. از طرفی از شستشوی پرده ها و پاکیزگی آنها نباید غافل شد. تمیزکردن کناره های پنجره ها از گردو غبار و پاک کردن شیشه ها آراستگی مسجد را دو چندان میکند.

      فضا و محیط مسجد:

محیط مسجد و نمازخانه باید دارای تهویه مناسب، سیستم گرمایش و سرمایش مناسب باشد. استفاده از عطر مطبوع یا عود فضای آرام بخشی را در مسجد ایجاد میکند. ایجاد نور کافی و زدن لامپ های زیبا و نورپردازی، حال و هوای مسجد را روحانی تر میکند و باعث جذب هر رهگذر میشود.

- جاکفشی و کاور کفش: استفاده از جاکفشی، نایلون و کاور برای کفش ها هم سبب نظم بیشتر مسجد میشود هم از کثیف شدن فرش مسجد و ایجاد فضایی غیر زیبا جلوگیری میکند.

- استفاده از جامهری و قفسه کتاب: استفاد از جامهری سبب جلوگیری از شکستگی مهر نماز میشود. قراردادن کتب ادعیه و قرآن در کتابخانه یا قفسه کتاب هم از پارگی و افتادن این کتب مقدس جلوگیری میکند هم فضای آراسته و زیبایی برای مسجد فراهم میکند.

- خرید چادر سفید و جالباسی برای بانوان و شستوشوی چندوقته چادر نمازها برای بانوان حتما لازم است.

- قراردادن سطل زباله با ظاهر و اندازه مناسب در گوشه و کنار مسجد  تاثیر زیادی در پاکیزگی مسجد دارد.

- استفاده از گلدان و گیاهان زیبا فضای عطرآگین و دلنشینی برای افراد ایجاد میکند  و آنها را به سمت حضور در مسجد و بهره مندی از این فضا میکشاند.

- استفاده از میکروفون و بلندگو برای پخش اذان و استفاده ی مکبر برای نماز باعث کیفیت و آراستگی بیشتر نماز در مسجد میشود .

- استفاده از پلاکارد و بنرهایی جذاب و با معنا به همراه احادیث و اذکار قرآن هم فضای مسجد را زیبا میکند هم سبب تحکیم و آموزش و انتشار دین میشود.

این نکته را باید ذکر کنیم که نباید از روانشناسی رنگ ها در افراد غافل شویم. استفاده از رنگ های جذاب برای پرده، فرش مسجد، درب و پنجره، پرچم و تزئینات مسجد بسیار موثر است و میتواند مسجد را به فضایی آرامش بخش تر تبدیل کند. پیشنهاد میکنم اگر مایل هستید در مورد رنگ ها و تاثیر آنها بدانید مقاله ی روانشناسی رنگ در اسلام را در سایت سجاده نقش مطالعه کنید.

امیدواریم این مطلب به شما کمک کند تا به همراه یکدیگر قدمی برداریم و مساجد را بیشتر آراسته کنیم و از خانه های خدا ، مکان فرود ملائک بر انسان ها، به بهترین شکل نگهداری کنیم. چرا که مسجد جایی برای تجمع انسان ها، اتحاد بستن و نزدیک شدن به خدای یگانه است. چه انسان هایی که با حضور در مساجد بهترین و عاشقانه ترین لحظات عمر خود را رقم زدند. باشد که ما نیز بتوانیم از این مکان عرفانی بهترین استفاده را کنیم و بتوانیم روح خود را هر لحظه و هر روز به خدای عاشق مهربان نزدیک تر کنیم و از فیض نزدیکی به معشوق واقعی بهره بریم.

.